ΑΠΟΚΡΙΕΣ
Η περίοδος της αποκριάς στη συνείδηση του λαού είναι συνδεδεμένη με τα γλέντια, με τις φωτιές, με τα περιπαικτικά τραγούδια και τους μασκαρεμένους. Οι συνήθειες αυτές είναι κατάλοιπα της Διονυσιακής λατρείας, από τις γιορτές που γινόταν κάθε χρόνο-στην αρχαιότητα-με τον ερχομό της άνοιξης.Δύο από τις βασικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται ετήσια στο Δροσοχώρι είναι:ο εορτασμός της Αποκριάς & τα παραδοσιακά κούλουμα την Καθαρή Δευτέρα.
Οι κάτοικοι σε όλα τα χωριά των Ιωαννίνων έτσι και στο Δροσοχώρι γιορτάζουν τις απόκριες την Κυριακή της Τυροφάγου.
Μια μεγάλη φωτιά στην πλατεία του χωριού, πολλοί μασκαρεμένοι κάτοικοι με χορούς, γλέντια, τραγούδια και άφθονο κρασί. Από παλιά οι κάτοικοι του χωριού έκαναν προσπάθειες για την καταγραφή και αναβίωση των εθίμων του τόπου μας. Σε αυτό έχει συντελέσει καθοριστικά ο Πολιτιστικός μας Σύλλογος.
Κάτοικοι με παραδοσιακές φορεσιές γύρω από τη φωτιά ( Τζαμάλα ) στήνουν ομαδικούς χορούς από άνδρες και γυναίκες. Η τζαμάλα και το γλέντι κρατά ως το πρωί της Καθαράς Δευτέρας και τα τραγούδια αντηχούν σε όλο το χωριό.
Σήμερα παρά την οικονομική ενίσχυση των συλλόγων από τον Δήμο σε μια φιλότιμη προσπάθεια διατήρησης και ξαναζωντανέματος του γραφικού εθίμου της φωτιάς(τζαμάλας) σκέπτεσαι μελαγχολικά τι είναι αυτό που λείπει, ώστε το διερχόμενο πλήθος να μπει στο χορό και να γλεντήσει-να γίνει ενεργό μέλος των δρώμενων γύρω από τη φωτιά. Λείπει σίγουρα ο αυθορμητισμός. Και η όρεξη για διασκέδαση. Παρ'όλα αυτά γίνονται προσπάθειες μέσω των μελών του συλλόγου μας όπου ομαδικά αγωνιζόμαστε προσηλωμένοι αυστηρά στην ποιότητα, παράδοση και σεβασμό σε ότι μας παραδόθηκε από τους προγόνους μας και θέλουμε να παραδώσουμε ότι πιο όμορφο μπορούμε στους νέους που μας ακολουθούν. Είναι επιτακτική ανάγκη να συνεχίσουμε αυτές τις δραστηριότητες μας κόντρα στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε.Την Κυριακή της Τυροφάγου τα ξύλα στήνονται μέρες πριν στην πλατεία του χωριού για να ανάψουμε τη μεγάλη τζαμάλα. Με τον αράπη, τη νύφη και το γαμπρό ξεκινά το γλέντι και τα έθιμα της αποκριάς.
Ο αράπης ζωσμένος με κουδούνια και με μάσκα βάζει τον κόσμο στο χορό και όποιος του αντιστέκεται έχει ένα τσουβάλι αλεύρι και τον αλευρώνει.(Εικόνα 2)
Ο γαμπρός και η νύφη ντύνονται με παραδοσιακές φορεσιές και σέρνουν το χορό. (Εικόνα 1)
Ο παππούς και η γιαγιά δημιουργούν ένα σατυρικό σκηνικό με τα πειράγματα τους. Τα παιδιά του χωριού φοράνε παλιά ρούχα του παππού και της γιαγιάς και μάσκα. Ο παππούς έχει μια βέργα και πειράζει συνέχεια τη γιαγιά. Η γιαγιά έχει στην πλάτη της μια σαρμανίτσα, (παλιά κούνια) με το μωρό και αλληλοπειράζονται.
Παραδοσιακά Έθιμα του τόπου μας
ΤΟ ΓΑΪΤΑΝΑΚΙ
Ένα έθιμο που διατηρούμε αυτούσιο ως τις μέρες μας, το γαϊτανάκι είναι ένας χορός που δένει απόλυτα με το χρώμα και το κέφι της αποκριάς. Δεκατρία άτομα χρειάζονται για να στήσουν το χορό. Ο ένας κρατά ένα μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν 12 μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Γύρω από το στύλο, 12 χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν μαζί, σε 6 ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι.
ΤΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΗΣ ΧΑΨΑΣ
Ένα παλιό έθιμο που κρατά μέχρι σήμερα είναι Η ΧΑΨΑ.
Η χάψα χαρακτηρίζει τη σαρακοστιανή επιταγή που έλεγε: «Με αβγό κλείνει το στόμα το βράδυ της Αποκριάς και με αβγό πάλι ανοίγει το βράδυ της ανάστασης» που θα τελειώσει η νηστεία.
Η χάψα είναι παιχνίδι με ένα αυγό, βρασμένο, βουτηγμένο σε γιαούρτι, δεμένο προσεκτικά και αιωρούμενο από κλωστή. Τη χάψα την αιωρούσε κάποιος επιδέξιος και από τους παριστάμενους τυχερός ήταν εκείνος, που θα έβαζε τη χάψα στο στόμα για να τη φάει, άτυχοι όσοι πασαλείβονταν με το γιαούρτι χωρίς να φάνε.
Η χάψα και όσοι κατάφερναν να την αρπάξουν, θεωρούνταν τυχεροί για την υπόλοιπη χρονιά.
ΤΟ ΔΡΩΜΕΝΟ ΤΟΥ ΒΑΛΜΑ
Ο Βαλμάς είναι ένα παλιό έθιμο που παίζετε γύρω από τη φωτιά. Γύρω στα 50 παλικάρια πιάνονται στη σειρά, ο ένας τη μέση του άλλου. Ο πρώτος είναι ο κεχαγιάς , το αφεντικό, και ο τελευταίος ο βαλμάς, ο αλογοβοσκός, δηλαδή του κοπαδιού αλόγων που συντηρεί ο κεχαγιάς.
Το κοπάδι των αλόγων αποτελούν τα παλικάρια μεταξύ κεχαγιά και βαλμά. Ο κεχαγιάς που κρατά στο χέρι μια ξύλινη βέργα, αρχίζει τη στιχομυθία. Κάθε απάντηση του βαλμά συνοδεύεται από κυνηγητό του αφεντικού να τον χτυπήσει με το λουρί. Αυτός προσπαθεί να αποφύγει τα χτυπήματα και συμπαρασύρει όλα τα παλικάρια που συμβολίζουν το κοπάδι των αλόγων. Ορισμένες φορές ανεβαίνει καβάλα πάνω στους ώμους του τελευταίου για να αποφύγει το αφεντικό του και όλοι προσπαθούν να αποφύγουν τη φωτιά.
Ο ΓΑΝΩΤΗΣ ή ΓΑΝΩΤΖΗΣ
Ο γανωτζής ή γανωτής ή γανωματής «Καλατζής» ονομάζεται ο τεχνίτης που επικαλύπτει χάλκινα σκεύη με κασσίτερο. Οι γανωτζήδες ήταν συνήθως πλανόδιοι τεχνίτες που αναλάμβαναν το γαλβανισμό και στίλβωμα των χάλκινων οικιακών σκευών.
Το έθιμο του γανωτή είναι ένας μιμικός χορός της τέχνης του καλατζή, χορεύετε από έναν άντρα, έχει ελεύθερο μελωδικό σχήμα και η μετάβαση από το ρυθμικό χορό στη μίμηση γίνετε με το παράγγελμα: «γανωτή κατέβα κάτω» που δίνετε από τους στίχους του τραγουδιού.